Ameliyathane - Hemşirelikte Etik

HEMŞİRELİKTE ETİK

1.Hasta en önemli kişidir.

2.Hizmette verimlilik esastır.

3.Herkese eşit hizmet verilmelidir.

4.Her meslek mensubu koordineli çalıştığı diğer meslek üyeleri ile ekibin bir parçasıdır.

5.Çalışma hasta merkezlidir.

6.Personele eğitim süreci sağlama sorumluluğu vardır.

7.Personele ilerlemesi için fırsat verilmelidir.

Sağlık mensuplarının sorumlulukları

lSorumluluk: Bir işlevden sorumlu olan kişinin o işleve ait yükümlülüğü taşımasıdır.

lYükümlülük: Genel anlamda kişinin bireysel yada mesleki işlevlerinde eylem ve işlemlerdeki kusurun neden olduğu zararın gideriminden yükümlü olmasıdır.

lYetki-Otorite: Profesyonel bir kişinin bir sorumluluğu üstlenmesi ve yükümlü tutulması için gerekli yasal ve haklı güç, kuvvete denir.

Otonomi: Başkasından bir müdahale almaksızın kişinin kendi hareketlerini kararlaştırma, saptama hakkı olarak tanımlanabilir

ETİK VE DEONTOLOJİ KAVRAMLARI

Deontoloji; görev bilimi (görev bilinci) anlamına gelip, görevlerle ilgili zorunluluklar, sorumluluklar, yükümlülükler ve bunların gerçekleştirilmesinde yer alan ahlaki kural ve ilkeleri içeren bilim alanı için kullanılmıştır. HİPOKRAT ve ARİSTO deontoloji yerine daha kapsamlı olan ETİK terimini kullanmıştır

ETİK NEDİR

lDoğru ve yanlışları açıklayan, belirleyen ilkelere ait felsefi bilim veya ahlak felsefesidir.

lEtik, bireye saygı, doğruluk, dürüstlük, adalet, güvenirlik, yararlılık, zarardan kaçınma gibi evrensel ilkeleri içerir.

lHemşirelikte etik kurallara olan gereksinim 1897’de Amerika Hemşireler Birliği tarafından gündeme getirilmiştir.

Etik davranışın gelişmesi için hemşirelerde gelişmesi gereken özellikler

lÖzgecilik (Altruizm); egoizme karşı bir değer olup, başkalarıyla ilgilenmeyi sağlar.

lEşitlik; her insanın aynı haklara ve özgürlüklere sahip olduğu inancından kaynaklanır ve hoşgörüyü yansıtır.

lEstetik; nitel doyumu sağlayarak değerlilik duygusunu açıklar.

lÖzgürlük; hareket ve davranışı seçme hakkı olarak nitelenir. Güven bağımsızlık gibi tavır ve tutumlarda sergilenir.

lİnsan onuru; yaradılıştan insan değerliliğine ve eşsizliğine duyulan inançtır, mahremiyete saygı ve kişiyi önemseme olarak belirtilir.

lAdalet; ahlaki ve yasal ilkelere bağlılık değildir. Doğruluk, cesaret ve erdemlilik şeklinde gözlemlenir.

lGerçekçilik; gerçeğe inanma, bağlı olma değerleri olup dürüst, sorumlu, akılcı tutumla sergilenir.

SAĞLIK GÖREVLİLERİ İÇİN ETİK KODLAR

.1.Yaşamı korumalı, acıları hafifletmeli, sağlığı yükseltmelidir.

1.Çalışma standardını en üst düzeyde tutmalıdır.

2.Uygulamalara iyi hazırlanmış, yeterli düzeyde bilgi sahibi olarak başlamalıdır.

3.İnançlara, diğer insanlar üzerinde tehdit unsuru olmadığı sürece saygı göstermelidir.

4.Bilgileri gizli tutmalıdır

5.Acil ve zorunlu durumlarda, hayat kurtarmak amaçlı ancak yetkisinde olmayan uygulamaları yaptıysa, yetkili kişiye en kısa zamanda bunu bildirmelidir.

7.Ekip üyelerinin istemlerinde etik olmayan uygulamaları reddedebilmelidir.

8.Sağlık ekibinin yetersizliği veya etik olmayan davranışlarını otoritelere bildirmelidir.

9.Sağlık personeli ürün reklamı için kullanılmamalıdır.

10.Sağlık personeli bir sözleşme çerçevesinde kazanç sağlama hakkına sahiptir.

11. Özel hayatta da, mesleğin prestijini yansıtan etik standartlara uymalıdır.

12. Meslektaşları ve diğer sağlık personelleri ile uyumlu işbirliği yapmalıdır.

13. Toplumun bölgesel, ulusal, uluslararası sağlık gereksinimlerini karşılamak için diğer sağlık disiplinleri ile sorumluluklarını paylaşmalı ve ortak çalışmalara katılmalıdır.

14. Mesleki yeterliliğini sürdürür.

15. Verdiği kararların ve davranışların sorumluluğunu üstlenir.

AMERİKAN HEMŞİRELER BİRLİĞİNİN ETİK KURALLARI

1.Hemşire bireyin sosyal ve ekonomik statüsünü, bireysel tutumlarının ve sağlık sorunlarının yapısını dikkate almaksızın insan onuruna ve bireyin eşsizliğine saygı duyarak hizmet verir.

2.Hemşire bilgileri güvenilir şekilde saklayarak bireyin gizlilik hakkını korur.

3.Hemşire herhangi bir bireyin yetersiz, etik dışı veya yasadışı uygulamaları nedeniyle birey ve toplumun sağlık ve güvenliği etkilendiğinde onların haklarını korumak için harekete geçer.

4.Hemşire bireysel hemşirelik kararları ve eylemlerinin sorumluluğunu üstlenir.

5.Hemşire mesleksel yeterliliğini sürdürür.

6.Hemşire danışmanlık ararken, sorumlulukları kabul ederken ve hemşirelik yetkinliklerini başkalarına aktarırken kendinin ve başkalarının bireysel yeterlilik ve niteliklerini ölçüt olarak alır ve karar verir.

7.Hemşire meslek ve bilgi yükünün geliştirilmesi etkinliklerine katılır.

8.Hemşire hemşirelik standardının geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik mesleksel çabalara katılır.

9. Hemşire yüksek kaliteli hemşirelik bakımı için gerekli çalışma koşullarının oluşturulması ve sürdürülmesine yönelik mesleksel çalışmalara katılır.

10. Hemşire toplumun hemşirelik hakkında yanlış bilgilendirilmesini önlemek ve hemşireliğin kötü temsil edilmesini önlemek ve de hemşireliğin hemşireliğin bütünlüğünü sağlamak için gerekli mesleksel etkinliklerde yer alır.

11. Hemşire toplumun sağlık gereksinimlerinin karşılanması için toplumsal ve ulusal çabalara sağlık ekibinin üyeleri ve diğer disiplinlerdeki bireylerle işbirliği yapar.